Hướng dẫn nuôi cá Koi cho sinh sản

Cá koi sinh sản được coi là điềm lành, dự báo điều gì đó như là may mắn, là sinh tài lộc. Người chơi cá Koi muốn cá sinh sản được cần phải chuẩn bị thật kỹ các khâu mới bắt đầu tiến hành cho ra đời những chú cá như “quý nhân” của gia đình. Vậy làm thế nào để cá Koi có thể phát triển khỏe mạnh để sinh sản tốt, nhiều con con? 

Dưới đây KOJI sẽ chia sẻ với các bạn về bí kíp nuôi cá Koi đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả. Nó sẽ giúp bạn cải thiện được lợi ích kinh tế từ đàn cá cảnh cao cấp của mình đấy!

>> Xem thêm Dịch vụ thi công thiết kế hồ cá Koi bậc nhất

Người xưa có câu: ” Bao giờ cá chép hóa rồng/ Bõ công cha mẹ bế bồng ngày xưa”. Trên thực tế, cá chép chẳng bao giờ có thể hóa thành rồng mà chỉ có trong những câu truyện truyền thuyết về cá Koi “vượt Vũ Môn hóa rồng” của lịch sử của Trung Quốc, Nhật Bản. Khi phát triển đến 1 giai đoạn nhất định, cá ở tuổi trưởng thành, chúng sẽ sinh sản ở điều kiện môi trường thích hợp.

Thông thường, sau khi phát triển ổn định ở môi trường nhân tạo một năm thi cá Koi có thể sinh sản tốt. Tuy nhiên, nếu đã xác định nhân giống cá Koi thì nên tạo 1 hồ nông, thoáng để sau khi cá đẻ có thể bắt cá koi bố mẹ ra ngoài. 

Cá thường đẻ vào sáng sớm, cá trống luôn bám đuổi và thúc vào hông cũng như vùng bụng cá mái. Cá mái từ 2- 3 năm tuổi có thể cho 150-200 nghìn trứng/mỗi lần đẻ. Trứng rơi rãi bám lên khắp trong bể: nền, cây thủy sinh, rễ bèo hay lục bình.

Để cá Koi có thể sinh sản khỏe mạnh thì cần rất nhiều yếu tố bổ trợ. Như là môi trường sống, chế độ ăn, thời điểm phù hợp... Bạn cần phải chú ý theo dõi và tuân theo các tiêu chí để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cá Koi sinh sản.

Các yếu tố cần chú ý để cá Koi sinh sản tốt:

1. Chọn cá bố mẹ 

Chọn cá koi bố mẹ là công việc đầu tiên và cực kỳ quan trọng để có được những cá thể Koi tốt, khỏe mạnh, miễn dịch cao. Chọn cá thuần chủng, không được chọn cá trong cùng 1 lứa, chỉ chọn cá mái hoặc chỉ chọn cá đực. 

Cá đực có gờ nhám ở vây ngực, lỗ sinh dục lõm, khi vuốt nhẹ phần bụng phía gần lỗ sinh dục sẽ thấy có chất dịch màu trắng chảy ra. Cá cái: sờ vây ngực nhẵn, có lỗ sinh dục lồi. Cá đực có nhiều núm tròn trên vây ngực, còn cá cái thì có thân hình tròn hơn.

Cần nuôi vỗ cá bố mẹ: diện tích ao 500 – 1.000 mét vuông hoặc lớn hơn, độ sâu 1,2 – 1,5m. Ao nên gần nguồn nước để có thể chủ động thay nước, mặt ao thoáng, không bị bóng cây che, trên bờ không có bụi cây rậm. Bờ ao cao hơn mực nước thủy triều cao nhất 0,5 mét. Nuôi chung cá bố mẹ, mật độ 20 – 25 con/100 mét vuông. Tỉ lệ đực: cái khi nuôi vỗ là: 1: 2 hoặc 1: 3.

2. Thức ăn và chế độ ăn

Thức ăn: Thức ăn cho cá koi sinh sản cần được có chế độ đặc biệt để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cá cần nhân giống. Cám có chứa 35 – 40% đạm, bón phân gây màu định kỳ để tạo nguồn thức ăn tự nhiên, lượng phân bón tùy thuộc vào màu nước, phải sử dụng phân chuồng đã ủ hoai.

Lượng thức ăn: từ 5 – 7% tổng trọng lượng đàn, có thể thay đổi tùy theo điều kiện khí hậu môi trường có thuận lợi hay không hoặc tùy vào sức khỏe của đàn cá.  

>> Xem thêm cách cho cá Koi ăn tại đây

3. Cải tạo hồ trước khi thả cá koi giống: 

Cũng giống với việc nuôi dưỡng một số loại cá nước ngọt khác, quy trình cải tạo hồ cá Koi cho tiền sinh sản cũng dựa trên các kỹ thuật chung. Tuy nhiên, điểm khác biệt ở chỗ là cá Koi thích ăn mồi ở tầng đáy. Do đó để nâng cao năng suất nuôi và hiệu quả sử dụng ao cần quan tâm đến việc gây nuôi các động vật đáy để làm nguồn thức ăn tự nhiên cho cá.

 Bón phân gây màu: phân chuồng ủ hoai 25 – 50kg/100m2 và phải bón định kỳ (tùy vào màu nước trong ao có thể bón từ 1 đến 2 lần/  tháng).

>> Xem thêm cách lắp đặt hệ thống lọc cho hồ cá Koi tại đây

4. Chuẩn bị cho cá đẻ

Cá koi được khoảng 7 – 8 tuổi là đến giai đoạn trưởng thành và phát triển ổn định với điều kiện môi trường xung quanh. Lựa chọn những cá thể cá tốt nhất trong tổng số cá koi theo từng loại.

Với cá mái: lật ngửa bụng cá, chọn những cá thể bụng to, da bụng mềm đều, lỗ sinh dục sưng có màu ửng hồng, và trứng có độ rời cao (nếu vuốt nhẹ bụng cá koi từ ngực trở xuống thấy cá tiết ra vài trứng).

Với cá đực: chọn những con cá có tinh dịch màu trắng sữa, kiểm tra bằng cách vuốt nhẹ phần bụng gần lỗ sinh dục. Tuy nhiên, không nên vuốt nhiều vì cá sẽ mất nhiều tinh dịch gây ảnh hưởng đến tỷ lệ thụ tinh.

5. Chuẩn bị bể đẻ và giá thể

Chuẩn bị bể đẻ là hồ xi măng, đáy hồ bằng phẳng và không có vật nhọn. Diện tích 2,5 x 5 x 1,2 mét, giăng lưới xung quanh bên trong với mục đích dễ dàng thu gom cá bố mẹ sau khi sinh sản và tiện cho việc theo dõi cá koi sinh sản.

 Mực nước cấp vào bể đẻ ban đầu là khoảng 0,5m và phải lấy trước hai ngày. Cá chép Nhật là loài cá đẻ trứng dính trên các cây cỏ thủy sinh nên giá thể là rất cần thiết.

 Có thể chọn bèo lục bình: vệ sinh sạch sẽ, ngắt bớt phần lá và rễ già để tạo độ thông thoáng, nên chọn phần rễ 30cm, phần thân 20cm là tốt nhất, ngâm nước muối 5% để sát trùng, và loại bỏ ký sinh trùng khác. 

6. Bố trí cho cá koi sinh sản

 Phối màu: Khi tiến hành phối màu thì màu sắc không được phối tùy tiện mà phải theo định hướng dưới đây:

– Cá chép koi bố mẹ đều có màu gấm vàng hay màu gấm bạc cho sinh sản riêng và không phối sinh sản với các cá thể có màu sắc khác, để có được thế hệ cá koi con có màu sắc chủ yếu giống như cá bố mẹ. 

– Cá bố mẹ tương đối có 2 màu trên thân là đỏ - đen, trắng - đen hay đỏ - trắng được cho sinh sản chung với cá có 3 màu đỏ-đen-trắng. 

Mật độ, tỉ lệ đực:cái khi tham gia sinh sản: 

– Trung bình từ 0,5 – 1kg cá cái/  m2 bể đẻ (khoảng 2 cá thể koi cái/m2 bể đẻ).

– Tỉ lệ đực: cái tham gia sinh sản = từ 1,5/1 đến 2/1 để đảm bảo chất lượng trứng thụ tinh. Việc lựa chọn cá bố mẹ thường được tiến hành vào buổi sáng: 8 – 9h, khi cá bố mẹ được lựa chọn phù hợp thì cá sẽ được đem lên bể đẻ, kích thích dưới ánh sáng mặt trời. Độ chiếu sáng trung bình trên hồ là 8/24h. Đến xế chiều, khoảng 16 – 17 giờ cho giá thể vào và tạo dòng nước chảy nhẹ trong hồ. Bố trí hệ thống sục khí để tăng cường nồng độ oxy. Việc phơi nắng và tạo dòng chảy hay tăng cường nồng độ oxy là các yếu tố cần thiết kích thích sự sinh sản của cá.

7. Hoạt động sinh sản của cá

Cá koi được đưa lên bể như trên sẽ đẻ trứng ngay vào ngày hôm sau, khoảng 4 – 5h sáng. Nếu cá chưa đẻ  thì phải bố trí lại từ đầu và tiếp tục sử dụng các yếu tố kích thích như trước.   

Tương tự như cá vàng và cá chép thường, trước khi sinh sản, cá koi có hiện tượng cá đực rượt đuổi cá cái. Dưới sự kích thích của nước mới, cá vờn đuổi nhau từ bên ngoài chui rúc vào ổ đẻ, tốc độ vờn đuổi càng nhanh thì cá sẽ đẻ dễ dàng. Cá mái quẫy mạnh phun trứng, cá đực sẽ tiến hành thụ tinh trứng vừa được tiết ra. Trong suốt quá trình, cá đực luôn bám sát cá cái để hoàn tất quá trình sinh sản.

Đối với các trường hợp cá không sinh sản, cần vớt giá thể ra vào khoảng 9 – 10h sáng hôm sau, hạ bớt 1 phần nước trong hồ, tiếp tục để cá được phơi nắng trong hồ đến xế chiều cho thêm nước mới vào để kích thích cá đẻ và cho giá thể vào. Tạo điều kiện môi trường như ban đầu, hôm sau cá sẽ đẻ lại.

8. Ấp trứng

Thường xuyên cho nước chảy nhẹ nhàng hoặc thay 1 phần lượng nước trong thau ấp bằng nước đã dự trữ sẵn. Thau trứng phải luôn được sục khí liên tục, nhất là khi trứng sắp nở. Lưu ý tránh sự chiếu sáng trực tiếp của ánh mặt trời.

 Trứng thụ tinh sau khoảng 24h sẽ thấy 2 mắt đen li ti. Quá trình phát triển phôi cần lượng oxy cao, nhất là thời điểm trước và sau khi trứng koi nở, vì cơ thể cá chuyển từ trạng thái phôi bất động sang trạng thái vận động, do vậy quá trình trao đổi chất tăng. Mặt khác, các enzym được tiết để phá vỡ các mối liên kết màng trứng chỉ hoạt động trong điều kiện giàu oxy, nếu thiếu oxy thì enzym sẽ bị ức chế dẫn đến tỉ lệ nở thấp. 

 Trong giai đoạn cá chép Nhật mới nở, cá dễ chết hàng loạt nếu trên bề mặt nước có lớp váng. Do thiếu oxy, vì vậy phải tăng cường sục khí sau khi trứng nở.

9. Ương cá bột

• Cá mới nở tự dưỡng bằng noãn hoàng trong 3 ngày.  
• Cá con từ 3 ngày tuổi ăn phiêu sinh, bột đậu nành pha loãng. Sau giai đoạn này một số cá thể cá sẽ trổ màu nhưng chưa rõ nét. 
• Sau từ 7 – 10 ngày có thể thả cá ra ao. Ao đã được chuẩn bị sẵn và gây màu tốt (bón phân gây màu như đã được trình bày trong phần chuẩn bị ao nuôi vỗ cá bố mẹ). Nguồn thức ăn tự nhiên cho cá trong ao lúc này đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Tỉ lệ sống của cá bột phụ thuộc nhiều vào nguồn thức ăn tự nhiên này. Ao ương cá bột cần quản lý khắt khe nguồn cá tạp (diệt tạp trước khi thả cá bột, quản lý chặt chẽ nguồn nước ra vào ao thông qua các cống, các hang mọi, khi trời mưa, nước tràn bờ,…).
• Sau khi thả cá ra ao vài ngày có thể cho cá tập ăn cám hỗn hợp, và  tăng dần lượng thức ăn.
• Việc chăm sóc cá trong giai đoạn ương quan trọng nhất là theo dõi và quản lý màu nước. Luôn giữ nước có màu xanh lá non, luôn được thông thoáng, mặt ao có gió lùa. Tùy điều kiện có thể thay nước từ 2 – 3 lần/tháng.
• Để phòng bệnh cho cá bột cần tuân thủ đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật từ quá trình chuẩn bị ao, bể đẻ, nuôi vỗ cá bố mẹ,… cho đến khâu quản lý ao ương cá con.
• Khi cá được 4 – 5 tháng tuổi, bắt đầu phát triển kỳ, vây theo kiểu dáng, màu sắc đặc trưng của cá koi là có thể thu hoạch để bán.

Tuổi trưởng thành của cá chép Nhật từ 8 – 12 tháng tuổi. Mùa vụ sinh sản chính là mùa mưa, nhưng hiện nay do cá chép koi đã được thuần hóa nên có thể sinh sản tốt quanh năm. Cá bố mẹ không chăm sóc trứng và có tập tính ăn trứng sau khi sinh sản.

 Sức sinh sản tương đối thực tế của cá là: 97.000 trứng/ kg trọng lượng cá. Tuy nhiên, sức sinh sản này còn phụ thuộc vào điều kiện nuôi, chế độ dinh dưỡng và các yếu tố môi trường khác như: thời gian phát triển phôi khoảng 8 – 42h ở nhiệt độ nước 26 – 31 độ C.

Ngoài tự nhiên: cá đẻ ở vùng nước tù có rễ, cây thủy sinh, độ sâu khoảng 1m.

 Trong điều kiện nhân tạo: nếu có điều kiện tạo mưa nhân tạo, có giá thể là rễ cây lục bình hoặc xơ nilon, nước trong,  sạch, và mát.

 Đặc điểm của trứng cá chép: trứng dính, hình tròn, đường kính khoảng 1,2 – 1,3 mm, màu vàng trong, thời gian phát triển phôi: từ 36 – 40h ở nhiệt độ 28 – 30 độ C.

Trong điều kiện nuôi ở nước ta, thời gian tái phát dục của cá đực là khoảng 15 ngày, còn cá cái khoảng 20 – 30 ngày. Thời gian tái phát dục của cá còn tùy thuộc vào bản thân loài, điều kiện sống, mùa vụ …

Trên đây là những kiến thức thú vị về cách nuôi cá Koi cho sinh sản mà Koji chia sẻ đến bạn! Hy vọng rằng qua đây bạn đã có thêm thông tin để chăm sóc đàn cá Koi của mình. Chúc bạn luôn thành công!

Để sở hữu một hồ Koi đẹp cho không gian sống của gia đình bạn với mức giá phải chăng, hãy liên hệ với chúng tôi qua hot line 0912 879 919 và 098 463 99 95 để có tư vấn và báo giá chi tiết nhất.
Xem thêm những kiến thức thú vị về cảnh quan sân vườn và hồ Koi TẠI ĐÂY
Hiểu thêm về Koji Landscape TẠI ĐÂY