Đèn UV bể cá là một loại đèn dùng công nghệ tia tử ngoại để khử trùng nước, loại bỏ vi khuẩn, vi rút và các tác nhân gây bệnh khác. Đèn UV được dùng như một phần của hệ thống lọc bởi có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, tảo và rêu trong nước. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết sau nhé!
1. Đặc điểm của đèn UV bể cá

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động
Đèn UV có cấu tạo gồm một ống thủy tinh trụ tròn, bên trong có phủ một lớp bột huỳnh quang mỏng và hai điện cực xoắn ốc. Đèn UV hoạt động dựa trên nguyên lý phát ra ánh sáng cực tím với bước sóng từ 100 đến 280nm (UVC). Loại ánh sáng này có thể gây hại cho DNA/ RNA của vi sinh vật, ngăn chặn sự nhân bản và lây nhiễm của chúng. 
Đèn UV cũng phá vỡ các liên kết, tiêu diệt các bào tử của tảo xanh, ký sinh, giúp cho nước hồ luôn sạch sẽ, an toàn mà không cần dùng đến hoá chất. Ngoài ra còn có thể giúp loại bỏ triệt để các loại tảo Lam - Nâu - Đen và ức chế rêu hại phát triển. Đèn UV bể cá giúp nước trong bể cá, hồ thuỷ sinh luôn trong lành, sạch sẽ, và tạo điều kiện tốt cho sức khỏe của cá và thực vật.
Xem thêm: Nguyên nhân khiến hồ cá bị đục - Hé lộ 3 chai làm trong hồ cá bạn nên biết

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của đèn UV bể cá

Phân loại

Đèn UV có nhiều loại khác nhau, được phân loại theo công suất, hình dạng, chất liệu và mục đích sử dụng. Công suất đèn càng cao, khả năng khử trùng càng tốt, nhưng cũng cần phải cân nhắc đến chi phí điện năng và nhiệt độ nước. 
Hình dạng đèn cũng ảnh hưởng đến hiệu quả, vì nó quyết định thời gian tiếp xúc của nước với ánh sáng. Một số loại đèn UV phổ biến là đèn UV LED, đèn UV áp suất thấp và đèn UV áp suất cao.

Ưu, nhược điểm

Đèn UV có nhiều ưu điểm, như tiết kiệm điện năng, bền bỉ, nhỏ gọn, dễ dàng sử dụng, không cần dùng hoá chất, giữ được các khoáng chất tự nhiên trong nước, tương thích với tất cả các hệ thống lọc nước hiện có trên thị trường. 
Tuy nhiên, loại đèn này cũng có một số nhược điểm, như có thể gây hại cho mắt và da nếu nhìn trực tiếp, có thể tiêu diệt các vi sinh vật có lợi nếu chúng chưa kết dính với chất nền, và cần phải thay đèn hàng năm để đảm bảo hiệu quả.
Xem thêm: Vi sinh cho bể cá koi
2. Cách lắp đặt đèn UV bể cá

Để lắp đặt đèn UV cho bể cá, bạn cần chú ý đến một số điều sau:

• Đèn UV không nên để trong bể cá. Ánh sáng của đèn có thể gây hại cho cá, cây thuỷ sinh và cả con người. Trước khi làm sạch bộ lọc, hãy tắt đèn UV để tránh hao mòn. Khi kiểm tra hoặc thử đèn UV, hãy cẩn thận không nhìn thẳng vào ánh sáng cực tím quá vài giây ở gần đèn.
• Đặt đèn UV sau bộ lọc cơ học và trước bộ lọc sinh học. Bộ lọc cơ học sẽ loại bỏ các chất thô trong nước, giúp đèn UV hoạt động hiệu quả hơn. Để bảo vệ cân bằng sinh học trong bể, bạn nên sử dụng bộ lọc sinh học cùng với đèn UV bể cá. Bộ lọc sinh học sẽ cung cấp môi trường cho các vi khuẩn có lợi phát triển, bù đắp cho việc đèn UV có thể giết chết cả các vi khuẩn có hại và có ích.

Cách lắp đặt đèn UV trong bể cá

Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết cách lắp đặt và sắp xếp chính xác ngăn lắp bể cá

• Chọn đường kính ống đèn UV phù hợp với lưu lượng nước trong bể. Nếu ống đèn quá nhỏ, nước sẽ chảy qua nhanh, không đủ thời gian để tiêu diệt mầm bệnh. Nếu ống đèn quá to, nước sẽ chảy qua chậm, có nguy cơ gây tắc nghẽn hoặc nóng quá mức.
• Đảm bảo đèn UV được cấp điện ổn định, không bị quá tải hoặc chập chờn. Để đảm bảo an toàn và ổn định cho đèn UV bể cá, bạn nên kết nối đèn với bộ ổn áp hoặc bộ lưu điện. Những thiết bị này sẽ giúp bảo vệ đèn UV khỏi những biến động điện áp hoặc mất điện đột ngột.

3. Cách bảo dưỡng đèn UV bể cá

Đèn UV là một thiết bị hữu ích để giúp bể cá sạch sẽ và khỏe mạnh. Tuy nhiên, để đèn UV hoạt động hiệu quả, bạn cần phải bảo dưỡng định kỳ. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng đèn UV cho bể cá:

• Trước khi làm sạch bộ lọc, hãy tắt đèn và không nhìn chằm chằm vào đèn ở gần trong nhiều giây khi kiểm tra hoặc thử nghiệm. Ánh sáng tia cực tím có thể gây hại cho mắt của bạn nếu nhìn trực tiếp.
• Trong thời gian bổ sung vi sinh vào bể cá, cần tắt đèn 2-3 ngày để các lợi khuẩn có thời gian bám vào các bề mặt cố định. Đèn UV có thể tiêu diệt các vi sinh vật có lợi nếu chúng chưa kết dính với chất nền, đá, gốm, sứ hay các vật liệu khác.
• Nên thay đèn định kỳ hàng năm để đảm bảo hiệu quả. Bóng đèn UV có thể bị suy giảm công suất sau một thời gian sử dụng, làm giảm khả năng khử trùng nước.
• Hãy chọn đèn có công suất và hình dạng phù hợp với dung tích của bể cá và loại bộ lọc đang dùng. Công suất đèn càng cao, khả năng khử trùng càng tốt, nhưng cũng cần phải cân nhắc đến chi phí điện năng và nhiệt độ nước. Hình dạng đèn cũng ảnh hưởng đến hiệu quả, vì nó quyết định thời gian tiếp xúc của nước với ánh sáng.

Cách bảo dưỡng đèn UV cho bể cá

4. Cách lựa chọn đèn UV bể cá

Xem thêm: Hướng dẫn chọn đèn nước cho hồ cá koi mới nhất
Để lựa chọn đèn UV bể cá, bạn cần xem xét đến các yếu tố sau:
Công suất của đèn UV
Công suất càng cao, đèn UV càng có khả năng diệt mầm bệnh hiệu quả. Tuy nhiên, công suất càng cao, đèn UV cũng càng tiêu tốn nhiều điện năng và nóng hơn. Bạn nên xem xét dung tích bể cá và mức độ ô nhiễm của nước để lựa chọn công suất đèn UV phù hợp.
Thời gian sử dụng của đèn UV
Đèn UV không nên hoạt động liên tục, mà nên được bật tắt theo chu kỳ nhất định. Vì thế, có thể sử dụng bộ hẹn giờ để điều chỉnh thời gian bật tắt đèn UV. Thời gian bật tắt đèn UV phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nhiệt độ, ánh sáng, mùa, loại cá, loại cây, mức độ ô nhiễm…

Đèn UV không nên hoạt động liên tục

Vệ sinh đèn UV bể cá định kỳ
Bạn cũng nên hỏi về cách thay thế bóng đèn khi mua đèn UV. Bạn nên thực hiện vệ sinh đèn UV cho bể cá mỗi 2-3 tháng một lần, thay thế bóng đèn mỗi 6-12 tháng một lần.
Sử dụng bộ ổn áp hoặc bộ lưu điện 
Việc này để bảo vệ đèn UV cho bể cá khỏi những sự cố điện. Đèn UV bể cá có thể bị hỏng nếu gặp phải những biến động điện áp hoặc mất điện đột ngột.
Thương hiệu và chất lượng của đèn UV
Bạn nên chọn đèn UV của các thương hiệu uy tín, có bảo hành và dịch vụ hậu mãi tốt. Đồng thời nên kiểm tra chất lượng của đèn UV trước khi mua, xem có bị hỏng hóc, rò rỉ, cong vênh hay không. Ngoài ra, cũng nên tìm hiểu về cách thay bóng đèn mới khi bóng đèn cũ hết hạn hoặc hỏng.

Cách lựa chọn đèn UV cho bể cá

Xem thêm: Tất tần tật các điều bạn cần biết về đèn UV hồ cá Koi - Công dụng, Lưu ý, Cách sử dụng
Một số công suất phổ biến của đèn UV cho bể cá là:

• Bể cá mini: 5W hoặc 7W
• Bể cá 1 khối: 9W, 11W hoặc 20W
• Bể cá 2 – 4 khối: UV từ 30W đến 40W 
• Bể cá 4 – 5 khối: UV từ 55W đến 60W

Kết luận
Đèn UV bể cá là một thiết bị hữu ích để diệt khuẩn, diệt tảo và rêu trong nước, bảo vệ sức khỏe của cá và thực vật trong bể. Để lựa chọn và sử dụng đèn UV hiệu quả, bạn cần xem xét một số yếu tố. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu hơn về đèn UV cho bể cá và cách lựa chọn và sử dụng chúng một cách hiệu quả.